e. Verklaring van naam Buursink

De familienaam Buursink is afgeleid van de plaatsnaam Buurse bij Haaksbergen in Z.O Twente.  De betekenis van de naam Buurse hebben we geprobeerd vast te stellen door de oorsprong, het oudste voorkomen, de oudste schrijfwijze van de naam te bepalen, en vervolgens de betekenis daarvan na te gaan. Er waren in de middeleeuwen twee plaatsen bekend met de naam Buurse, én er was nog een plaats genaamd Bursen, als volgt:

de marke Bursen op de Veluwe, ca. 5 km ten NW van Deventer;

de havezate Buurse in de Gelderse Achterhoek, ca 5 km ten noorden van Winterswijk; en

de marke Buurse in Twente, ca. 10 km ten zuiden van Enschede, onder Haaksbergen.

De naam Bursen bij Deventer werd in zijn oudste vorm ook Bursion genoemd en is hier niet van toepassing.

Ons onderzoek naar de familie van Buerse heeft aangetoond dat de havezate Buurse in de Gelderse Achterhoek pas rond 1400 met Hendrik van Buerse (VIIc) in het bezit van de familie van Buerse kwam. De havezate Buerse ontleende zijn naam aan die familie, en was dus pas rond 1400 als zodanig bekend.

 

De naam Buurse bij Haaksbergen is bekend van een moeilijk te dateren tekst mogelijk van 1188. Het wordt dan Burse genoemd, de oudst bekende vorm van de naam. Vanaf 1220 komt Buurse ook regelmatig voor als eigennaam van de familie van Buerse, die toen bekend waren  in het gebied van Buurse bij Haaksbergen. De heren van Buerse ontleenden hun naam aan de  plaatsnaam Buurse bij Haaksbergen.  Vanuit deze familie van Buerse onstond ca 1500 waarschijnlijk de naam Buursink.  

 

Wat betekent de naam Buursink?

 

De familienaam is afgeleid van de naam Buurse.  Uit de tijd van voor 1600 zijn voor de marke Buurse verschillende schrijfwijzen bekend. We noemen de belangrijkste: Borse, Buerse, Buirse, Buyrse, Burse, en Buersche, Buursche.  Volgens Förstemann en van Dale zijn er twee mogelijkheden voor de verklaring van de naam Burs, Bors of Pors.  Het gaat zeker om een plantennaam, maar het kan zijn moerasrozemarijn (Ledum palustre) of gagel (Myrica gale). Welke van de twee is het meest waarschijnlijk?

Burs = moerasrozemarijn (Ledum palustre).  De betekenis moerasrozemarijn is onwaarschijnlijk omdat deze plant in Nederland niet in het wild voorkomt.

Burs = gagel (Myrica gale). Gagel is inheems in Europa en was vroeger een plant die duidelijk economische waarde had. Gagel of porskruid (borskruid, burskruid) werd oudtijds bij het brouwen van bier gebruikt. Zo is er bv de interessante vermelding in een te Winterswijk gesloten akte uit 1253 waarbij een aantal edelen het gebruik van het porskruid aan het klooster te Boerlo afstond. Later werd gagel in het bierbrouwen vervangen door hop. Toch is het gagel aroma nog steeds te proeven in McChouffe bier van brouwerij Achouffe in België,

Buurse was dus een gebied waar veel bors, of gagel, of laten we zeggen "bierkruid" groeide.   Een gedetailleerde analyse van de naam Buursink, het verband met de plaats Buurse en het geslacht van Buerse, kunt u vinden in hoofdstuk 8 van de Buursink Kroniek